Periodontal hastalık nedir?
Periodontal hastalık dişleri destekleyen yumuşak ve sert dokuların enfeksiyonudur. Bu durum “plak” dediğimiz bakteriden oluşan yapışkan film tabakasının diş üzerine yerleşmesinden ve diştaşı (tartar) dönüşmesinden dolayı oluşmaktadır. Erken dönemlerde dişetinde ihtihap gözlenmekte; fırçalama veya diş ipi kullanımı esnasında kanama olabilmektedir. Bu safha “ gingivitis” olarak adlandırılmaktadır. Gingivitis, diş hekiminin uygulayacağı tedavi ve iyi bir ağız hijyeni ile geri döndürülebilir. Gingivitis tedavi edilmezse, hastalık plak ve diştaşı dişetinin altına yerleşim gösterdiği “periodontitis”e ilerler. Dişetinin iltihaplanması ve irritasyonu, iltihaplı dişeti cepleri ( diş ve diş eti arasında artmış boşluk ) oluşur. Periodontitis ilerlerse cepler derinleşir ve dişleri destekleyen kemik kaybedilir. Tedavi edilmediği takdirde; bu durum sonunda dişin kaybına yol açacaktır.
Periodontal hastalık nasıl teşhis edilir?
Periodontal hastalığın başlıca belirtileri.
1- Fırçalarken ve/veya yemek yerken dişetlerinde oluşan kanama
2- İleri dönemlerde dişlerde sallanma
3- Dişetinin çekilmesi ile dişlerin görünen boyunun uzaması.
Eğer düzenli kontrolünüzde, diş hekiminizin ya da dental hijyenistinizin rakamlar söyleyip, bunları dental şablona not ettiğine tanık olduysanız, bu cep ölçümünü deneyimlediğinizi gösterir. Rutin check-up’ ın bir parçası olarak diş hekimi periodontal muayeneyi, cep ölçümü ve kanama kontrolü yaparak tamamlar. Diş hekimi için kanama ve 4 mm veya üstünde cep varlığı, gingivitis ve periodontitisi tanımlamak için bir yoldur.
Periodontal hastalık için diş hekiminin önerebileceği bazı tedaviler nelerdir?
Pratisyen diş hekiminiz periodontal hastalığınızı tedavi edebilir ya da sizi bir periodontoloğa yönlendirebilir. Periodontolog; dişleri çevreleyen dişeti ve kemiğin tedavisi ve bakımında uzmanlaşmış ve bunun için fazladan eğitim almış diş hekimidir.
Diş hekiminiz ya da periodontoloğunuz tedavi için “kök yüzeyindeki birikintilerin elimine edilmesi ve enfekte ve nekrotik kök yüzeyinin temizlenmesi” denilen, ayrıca “derin temizlik” olarak bilinen cerrahi olmayan işlemi önerebilir. Eğer cerrahisiz tedavi etkili değilse ve kemik kaybının şiddeti fazla ise; periodontal cerrahi önerilebilir. Bu tedavi tartar, plak, bakteri ve dişetinin altında bulunan hastalıklı dokuları uzaklaştırmak için dişeti dokusunun cerrahi olarak açılmasını ve sonra dikiş atılmasını içerir. Periodontal hastalık kontrol altında ise; hekiminiz periodontal hastalıktan etkilenen dişeti ve hekimi kemik ve dişeti dokusu arasına kemik materyalini cerrahi olarak yerleştirir. Bu kemik materyali yeni kemik ve bağ dokunun gelişimine izin vermektedir.
Periodontal hastalık tedavi edildikten sonra neler olur?
Diş hekiminiz ya da periodontolog periodontal hastalığın tekrar oluşmasını önlemek için bir tedavi planı reçete edecektir. Bu “ idame fazı “ olarak bilinmektedir. İdame fazınızın bir parçası olarak; diş hekiminize sık ziyaretler yapacaksınız ve böylece diş hekiminiz ya da periodontoloğunuz yeni bir hastalığın oluşmasına sebep olabilecek yeni tartar ve plak oluşumunu önleyebilecektir. Diş hekiminiz size ayrıca ağız- diş sağlığınızı korumanıza yardımcı olmak için ağız çalkalama solüsyonları, özel diş fırçaları gibi ev bakım önerilerinde bulunacaktır. İdame fazı, periodontal hastalığın tekrar oluşmasının önlenmesinde en önemli bölümü oluşturmaktadır.
Periodontal hastalık ağız dışında diğer sağlık problemlerine yol açabilir mi?
Evet, ağızdaki bakterinin kalp kapağı enflamasyonu denilen “endokardite” yol açtığı ve organ transplantı gibi komplike medikal prosedürlerle ilişkili olduğu bilinmektedir.. Diğer hastalıklar üzerine olan etkisi belirsizdir. Çalışmalar periodontal hastalık ile aşağıdaki durumlar arasında ilişkisi olduğunu göstermiştir:
Artmış kalp krizi riski
Artmış erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riski
Diyabetli bireylerde kan glukoz değerlerinin kontrolünün zorluğu
Bu arada, periodontal hastalığın kontrolünün, dişleri koruduğu bir gerçektir- bu diş etleri ve dişlerin bakımı için iyi bir sebeptir.
Kaynaklar: Türk Periodontoloji Derneği ve Amerikan Periodontoloji Derneği